Saturday, June 1, 2013

HIV/AIDS and Natural Environment ပါတ္ဝန္းက်င္ကေန HIV ကူးသလား


HIV ရွိတဲ့သူသံုးထားတဲ့ ေသြးေပခ်င္လည္း ေပဘူးထားမဲ့ အရာေတြကို ေနာက္လူက ကိုင္ရင္ကူးလားဆရာ။ HIV ပိုးရွိတဲ့သူ သံုးေနက်ဓါးကို သံုးမိပါတယ္၊ လက္လည္းရွသြားၿပီးေတာ့ ေသြးလည္းထြက္ပါတယ္၊ ကူးႏိုင္လားဆရာ။ သူရွဘူးလားေတာ့ မသိပါဘူးဆရာ။ HIV ပိုးက ေလထဲမွာ ၾကာၾကာအသက္မရွင္ဘူးဆိုဆရာ။
How Long Can HIV Live Outside the Body? ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ဘက္မွာ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အသက္ရွင္ေနႏိုင္သလဲ Transmission ကူးစက္နည္းလမ္း
ပိုးရွိေနသူရဲ႕ Blood ေသြး၊ Semen ေယာက္်ားသုက္ရည္၊ Vaginal fluid မိန္းမဗဂ်ိဳင္းနားအရည္၊ Breast milk ႏို႔ရည္၊ Saliva တံေတြး၊ သြားရည္၊ Tears မ်က္ရည္ (ရွားရွားပါးပါး) ေတြထဲမွာ ပိုးပါေနႏိုင္တယ္။ ဒီအရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ အဖက္လူရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာအရည္တမ်ိဳးမ်ိဳး (အထူးသျဖင့္ ေသြး) နဲ႔ ထိစပ္မႈျဖစ္မွသာ ကူးစက္တယ္။

Viral Reproduction ဗိုင္းရပ္စ္ မ်ိဳးပြါးျခင္း
HIV ပိုးဟာ သက္ရွိလူရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာထဲမွာသာ မ်ိဳးပြါးျခင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ေရာက္သြားရင္ မ်ိဳးပြါးႏိုင္စြမ္း နဲ႔ ကူးစက္ႏိုင္စြမ္းဟာ မိနစ္ အနည္းငယ္သာရွိတယ္။

Survival Factors အသက္ရွင္ႏိုင္စြမ္းကိုသက္ေရာက္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ
အျပင္မွာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ရွင္မလဲဆိုတာ ပိုးေရာက္ေနတဲ့ေနရာရဲ႕ အပူခ်ိန္ နဲ႔ ေအာက္စီဂ်င္ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ပိုးအေရအတြက္ အနည္း-အမ်ားေပၚလဲ မူတည္ေသးတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ စမ္းသပ္တဲ့အခါ ၁၅ ရက္ထက္ ပိုျပီး မရွင္ၾကတာေတြ႔ရတယ္။ ဒီလိုစမ္းသပ္တာဟာ ပိုးေတြကို လူ႔ကိုယ္ထဲကအေျခအေနမ်ိဳးေတြနဲ႔ အတိအက်ရွိေအာင္ စီမံထာတာ ျဖစ္တယ္။ တကယ္တန္း ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ဘက္မွာ အဲလိုအေျခအေနမ်ိဳးဆိုတာ ဘယ္ေနရာမွာ မရွိပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၁၅ ရက္အထိ လံုးဝ မရွင္ႏိုင္ၾကပါ။

Needles ေဆးထိုးအပ္
ေဆးထိုးပိုက္နဲ႔ ေဆးထိုးအပ္ေတြထဲမွာ ၾကာၾကာေနႏိုင္ၾကတယ္။ ရက္အနည္းငယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ေသြးက ခ်က္ခ်င္း ေျခာက္ေသြ႔သြားတာ မဟုတ္လို႔ျဖစ္တယ္။

Environmental Contraction ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေန
ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာ ပိုးေတြခ်ည္းသပ္သပ္ထားတယ္။ ပါတ္ဝန္းက်င္သဘာဝအေျခအေနမွာ ဒီလိုထားတာေတြက ၉ဝ-၉၉% ဟာ နာရီမ်ားစြာၾကာရင္ ေျခာက္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔ကိုယ္အျပင္ဘက္ ပါတ္ဝန္းက်င္ကေန ကူးစက္တယ္ဆိုတာ သုည လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ ပိုးေတြဟာ ရိုးရိုး ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာသံုးေဆးေၾကာတာ၊ အရက္ျပန္နဲ႔သုတ္တာနဲ႔ ေသကုန္တယ္။

Misconceptions အယူအဆမွားမ်ား
HIV ပိုးဟာ tears မ်က္ရည္၊ saliva သြားရည္-တံေတြး၊ sweat ေခြ်း၊ urine ဆီး၊ feces ဝမ္း နဲ႔ vomit အန္ဖတ္ေတြကေန (ေသြးပါမေနရင္) မကူးပါ။

Considerations သိထားပါ
HIV ပိုးဟာ အနာ-အဆာ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ၊ ကုပ္ျခစ္တာ မရွိတဲ့ အေရျပားအေကာင္းထဲကို ေဖါက္ျပီးဝင္မလာႏိုင္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ @ dts-medicaleducation-adult.blogspot
၆-၅-၂ဝ၁၃

No comments:

Post a Comment