အလည္ တစ္ေခါက္လာ ေရာက္ေစခ်င္ ဝါးခယ္မ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခြင္ - ျမမၪၨဴေဝ (က်ဳံမေငး)

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၆ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္၌ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္  အလုပ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း စာေရးသူေနထိုင္ခဲ့ဖူးသည္။  ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သည္   ဧရာဝတီျမစ္ကမ္း နံေဘး၌ တည္ထားေသာ ၿမိဳ႕လည္းျဖစ္ပါသည္။

ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားေပါမ်ားေသာ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးရွိ  ေအာက္ဘက္အရပ္က်ေသာၿမိဳ႕နယ္မ်ားသည္ ယခင္က  ေရလမ္းခရီးကိုသာ အားထား၍ တစ္ၿမိဳ႕မွတစ္ၿမိဳ႕သို႔သြားလာမႈ၊  ကုန္စည္ပို႔ေဆာင္ ကူးသန္းေရာင္း ဝယ္မႈျပဳလုပ္ ခဲ့ရေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားျဖစ္သည္။ ထုိၿမိဳ႕နယ္မ်ားအနက္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕လည္း ပါဝင္သည္။ ယခုအခါ  ျမစ္ကူး တံတားႀကီးမ်ားရွိေနၿပီျဖစ္၍ အခ်ိန္တို အတြင္း ခရီးေပါက္ေနၿပီျဖစ္ကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးစည္ပင္မႈလည္း ပိုမို အားေကာင္းလာၿပီဟု  ဆိုႏိုင္သည္။

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္သည္   ၿမိဳ႕နယ္ဂုဏ္ေဆာင္ထူးခြၽန္ထင္ရွားၾကသူမ်ား၊  ႏိုင္ငံခ်စ္ေသာအထင္ကရ  ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊  အသိ ပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား၊ စီးပြားေရး စြမ္းေဆာင္ရွင္မ်ား၊  စာေပ၊  ဂီတပညာရွင္မ်ားကိုအစထား၍ မ်ားစြာေသာ ထူးခြၽန္ ထက္ျမက္သူမ်ား၏    ဇာတိေျမအျဖစ္ ရပ္တည္ေနေသာ  ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လည္းျဖစ္သည္။

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္ဖြား  သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ား၏ဆိုစကားတြင္ ၿမိဳ႕တည္သက္တမ္းအား တရားဝင္ခြင့္ျပဳျခင္းကို  ၁၉ဝ၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ဟု  မွတ္သားရေသာေၾကာင့္   ယေန႔ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕၏ သက္တမ္းမွာ ၁၁၂ ႏွစ္ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္၍ ႏွစ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္သက္တမ္းရွိေသာၿမိဳ႕ဟုလည္း  ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕အမည္တြင္ခဲ့ပံုသည္  ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးသည္  မြန္ေသြးမကင္းေသာ မြန္လူမ်ဳိး ၃၂ မ်ဳိး ၿမိဳ႕စာရင္း ဝင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး   ေရွးအခါက   ေခၚခဲ့သည္ဆိုေသာ မွတ္တမ္းႏွင့္အတူ ေရွးသာသနာျပဳ  စာေပ မွတ္တမ္း မ်ားတြင္   ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သည္  ၿမိဳ႕ဦး၊   ၿမိဳ႕လယ္၊   ၿမိဳ႕စြန္တို႔၌ ဘုရား၊ ေစတီမ်ား ကိန္းဝပ္ေနေသာေၾကာင့္ ကမၻာစစ္ျဖစ္ခဲ့စဥ္ အခါက စစ္ဘက္အေရး အခင္းေဘးမွ ကင္းေဝးခဲ့သည္ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဂုဏ္ယူစရာအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။

Photo by Ywar Thar

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္သည္ ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီး ေျမာင္းျမခ႐ိုင္၌  ပါဝင္ၿပီး ၿမိဳ႕ေပၚ ၁ဝ ရပ္ကြက္၊  ျမစ္တစ္ဖက္ကမ္း ေလးရပ္ကြက္ ေပါင္း ၁၄ ရပ္ကြက္အတြက္ ေက်းရြာအုပ္စု ၁၂၆ အုပ္စုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္သည္။

  

ပထဝီအေနအထားအရ  ၿမိဳ႕တည္ရွိမႈ သည္ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၁၆ ဒီဂရီ ၁၆ မိနစ္မွ ၁၆ ဒီဂရီ ၅ဝ မိနစ္၊ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၅ ဒီဂရီ ဝ၁ မိနစ္မွ ၉၅ ဒီဂရီ ၃ဝ မိနစ္ႏွင့္ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္  ၅ ေပ အျမင့္တြင္  တည္ရွိေန၏။  နယ္ေျမထိစပ္မႈ အျဖစ္ အေရွ႕ဘက္၌  မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ က်ဳိက္လတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ဘက္၌ ေမာ္ လၿမိဳင္ကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္၊ အေနာက္ဘက္၌  ေျမာင္းျမၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ အိမ္မဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ဘက္၌ ပန္းတေနာ္ ၿမိဳ႕နယ္တို႔တည္ရွိသည္။

ေရွးယခင္က ဝါးေတာမ်ားထူထပ္သည့္ ေဒသဟု  သိရေသာ္လည္း  စာေရးသူေနထိုင္ခဲ့ေသာအခါက ဝါးထူ ထပ္ေသာ အရပ္ကို ေက်းရြာမ်ား၌သာ ေတြ႕ရသည္။

ျမစ္ေခ်ာင္းေပါမ်ားၿပီး စြတ္စိုရာသီ ကိုရရွိေသာ   ေဒသျဖစ္ျခင္း၊  ႏုန္းတင္ ေျမႏုမ်ားေပါမ်ားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိး သီးႏွံ မ်ားအလြန္ေကာင္းမြန္စြာ ထြက္ရွိရာၿမိဳ႕လည္းျဖစ္သည္။   ဝါးခယ္မင႐ုတ္သည္  ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီး အတြင္း ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္းႏွင့္ ေအာက္ပိုင္းေဒသမ်ားသို႔တိုင္ စီးပြားျဖစ္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္ျခင္း၊ င႐ုတ္သား အရည္အေသြး ေကာင္းမြန္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အိမ္ရွင္မမ်ား အႀကိဳက္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သည္    ေျမဆီေျမသား ေကာင္းမြန္သျဖင့္ ဆန္စပါးအထြက္ေကာင္းျခင္း၊ ဆန္လံုးေကာင္းမြန္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္  ျပည္ပသို႔   ဆန္တင္ပို႔မႈအတြက္  မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳသည္။ ဆီထြက္ သီးႏွံမ်ားႏွင့္ ပဲမ်ဳိးစံုတို႔ပါ စိုက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္း ေသာေၾကာင့္ လူမႈစီးပြားအေျချပဳလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးေကာင္းမြန္သည့္ၿမိဳ႕ဟုလည္း ေခၚႏိုင္ပါသည္။

ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဝါးခယ္မသို႔ ကားစီး၍ သြားမည္ဆိုပါက   သံုးနာရီခရီးသာရွိၿပီး ယခင္ ေရလမ္းခရီးျဖင့္  သြားလာစဥ္ သေဘၤာစီး၍ ညအိပ္ခရီးသြားခဲ့ ရပံုမ်ားသည္ ပံုျပင္အလား ျဖစ္ခဲ့ရပါၿပီ။ ကားအလြန္မ်ားၿပီး ကားက်ပ္ေနေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ကမၸည္းအလြန္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ႀကိဳဆိုၿပီး

မၾကာမီ မဲဇလီေရထိန္းတံခါးကိုလြန္ေသာ အခါ စိမ္းစိုစိုလယ္ေတာကြင္းျပင္က ႀကိဳေနသကဲ့သုိ႔ ကားလမ္းေဘး ဘယ္ညာျမင္ကြင္း မ်ားကိုၾကည့္ရင္း  ဗုိလ္ျမတ္ထြန္းတံတားႀကီးေပၚေရာက္ေသာအခါ   အေပၚစီးမွ  ေတြ႕ျမင္ရ သည္က ႏုန္းတင္ေျမႏုကမ္းေျခေပၚမွ စိုက္ခင္းမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။

ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕   လမ္းဆံု၌ ေရာင္းသူ  ဝယ္သူ၊ ခရီးသြားၾကသူမ်ားႏွင့္ ကားႀကီးကားငယ္အသြယ္သြယ္တို႔သည္ ေဒသထြက္  ပန္းတေနာ္  သင္ျဖဴးဖ်ာမ်ားကိုဝယ္ယူေန ၾကသည္မွာ အလကားေဝေပးေနသကဲ့သို႔ ျမင္ေနရသည့္အတြက္    စိုက္ပ်ဳိးေရးကို  အားထားခဲ့ရသည့္ ဧရာဝတီတုိင္း ေဒသႀကီး၏ အေသြးအသားၿမိဳ႕နယ္ မ်ား၏ စီးပြားေရး လူမႈအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ား တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ သာမက ဝင္ေငြတိုးကာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး လာမႈမ်ားကို ၾကည္ႏူးမိခဲ့ရသည္။

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕ႏွင့္နီးလာေလ ရြာစဥ္တန္း မွ ရြာႀကီးရြာငယ္မ်ားကိုေတြ႕ရၿပီး ရြာထဲတြင္ တိုးတက္စည္ပင္လာေသာ လူေနမႈမ်ား၊ အိမ္ၿခံေျမမ်ား၊ တိုက္တာအေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ အတူ လယ္ယာလုပ္ငန္းအတြက္ စိုက္ပ်ဳိး ရိတ္သိမ္းေျခြေလွ႔ရာတြင္ အလြယ္တကူလုပ္ကိုင္ ႏိုင္ေသာ စက္ကိရိယာမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ရြာဦး ဘုရားေစတီမ်ားကိုလည္း ၾကည္ႏူး မဆံုးေတြ႕ျမင္ခဲ့ရသည္။ ဝါးခယ္မျမစ္ကူးတံတားႀကီးကို ေက်ာ္ၿပီးေသာအခါ ေရာက္ ခဲ့ပါၿပီ ေရႊခယ္ေျမဆီဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။

ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အရွိန္အဟုန္ ျဖင့္ ျမစ္ျပင္ကိုျဖတ္၍ တည္ေဆာက္ထားေသာ ရန္ကုန္မွသည္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သို႔အသြား  ဗိုလ္ျမတ္ထြန္းတံတားႀကီး၊ ေရႊေလာင္းျမစ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရမည့္ ေရႊေလာင္းႀကိဳးတံတား၊

လမ္းသမိုင္းတံတားႏွင့္ဝါးခယ္မႀကိဳးတံတား မ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရပါသည္။ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ေသာအခါ   ျမင္ကြင္းမ်ားက  လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကႏွင့္  အကြာႀကီးကြာေနပါသည္။  လမ္းမ်ားမွာ  သန္႔ရွင္း သပ္ရပ္က်ယ္ဝန္းေနၿပီး ကားႀကီး၊ ကားငယ္မ်ား   ျဖတ္သန္းေနေသာၿမိဳ႕ေရွာင္လမ္း၊ ၿမိဳ႕တြင္းလမ္းမ်ားကို ေငးေမာ

ၾကည့္ရင္း ယေန႔ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕အေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားကို ေမးျမန္းမိခဲ့ပါသည္။

ေရွးယခင္  ဝါးခယ္မၿမိဳ႕၌    ၿမိဳ႕ဦး၊  ၿမိဳ႕လယ္၊ ၿမိဳ႕စြန္မွ ဘုရားေစတီမ်ားသည္ တန္ခုိးႀကီး၊   သမိုင္းဝင္ျဖစ္ခဲ့ ေသာ္လည္း  ထိုဘုရားေစတီမ်ား၏သမိုင္းႏွင့္ ဘုရားတည္သက္တမ္းသိရန္ မႀကိဳးစားခဲ့မိေသာ ကြၽန္မ ယခုမွ အေျပးအလႊား မွတ္သားရပါသည္။

 

သက်မဟာသီရိ ဘုရားႀကီး - ၀ါးခယ္မ

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕ဦး ၿမိဳ႕ထိပ္မွ ျမသိန္းတန္ ေစတီေတာ္သည္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ျဖစ္ၿပီး သကၠရာဇ္ ၁၂၅၃ ခုႏွစ္က ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ ၁ဝ၉ ေပႏွင့္ ေျမစိုက္ေစတီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လံုးေတာ္ျပည့္ ေရႊသကၤန္းႏွင့္ ျမစ္ကမ္းနံေဘး တင့္တယ္စြာ စံပယ္ေနၿပီး   ၿမိဳ႕က်က္သေရေဆာင္  ေၾကးသြန္း႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးကလည္း  ( ၿမိဳ.လည္တြင္ )  ကိန္းဝပ္ေနပါ သည္။    တင္ပ်ဥ္ေခြအထိုင္  ဘူမိဖႆ မုျဒာဟန္ႏွင့္   ဥာဏ္ေတာ္ကိုးေတာင္ရွိ ေၾကးသြန္း႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးကို ေၾကးပိႆာခ်ိန္ ၉၉၉၉ ပိႆာ ၉၉ က်ပ္ ကိုးမူးသားျဖင့္  သကၠရာဇ္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလျပည့္ေက်ာ္ ၆ ရက္တြင္ စတင္တည္ထားခဲ့ၿပီး  ၁၈၉၁  ခုႏွစ္ မတ္ ၂၃ ရက္တြင္ ၿပီးဆံုးေတာ္မူခဲ့ေသာ ေၾကးသြန္းဘုရားႀကီးကို  သက်မဟာ

သီရိဘုရားႀကီးဟု ဘြဲ႕အမည္တင္လွဴခဲ့၏။ 

ဘုရားႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ နဝင္းငါးလီက် ေနသည္ကို ေတြ႕ရ၍  ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၌ ရွားရွားပါးပါး ထင္ရွားခဲ့ပါသည္။

ၿမိဳ႕အစြန္တစ္ဖက္ကမ္းမွ ေရွးေဟာင္း ေစတီမွာ  ျပည္လံုးခ်မ္းသာေသာ္ကေစတီေတာ္ဟု ဘြဲ႕အမည္ရၿပီး မူလဒါယကာ မြန္မ်ဳိးႏြယ္ျဖစ္ေသာ သမုဒၵေဃာ သမင္းႏွင့္ မိဖုရားဥမၼာ ဒႏီၲ မင္းသမီးတို႔ေကာင္းမႈျဖင့္ တည္ထား ခဲ့ေသာ ေရွးေဟာင္းေစတီျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏  ပထမဆံုးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သား ဦးႏုကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဦးႏု စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ လူငယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး စင္တာကို ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္တြင္လည္းေကာင္း၊ မူႀကိဳကေလးမ်ားကို ေစာင့္ ေရွာက္ေပးေသာ ေမတၱာၾကယ္စင္ မူႀကိဳ ေက်ာင္းကို ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္တြင္လည္းေကာင္း၊ ထို႔ျပင္ ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္ စာေပခ်စ္လူငယ္မ်ားအဖြဲ႕ကို ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၄ ရက္တြင္လည္းေကာင္း၊ စကၡဳပါလ မ်က္စိကုဌာနႏွင့္ ဒႏၲသုခသြားႏွင့္ ခံတြင္းေဆးကုခန္းကို ၂ဝ၁၄  ခုႏွစ္ ေမ၂ ရက္တြင္လည္းေကာင္း၊ အားမန္သစ္မသန္စြမ္းသူမ်ားအသင္း (ဝါးခယ္မ)ကို  ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၈ ရက္တြင္လည္းေကာင္း၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုဘိုးဘြား မ်ား ခုိနားႏိုင္မည့္ ေဒၚပိုက္မိ ဘိုးဘြားရိပ္သာကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္ ၂၅ ရက္တြင္လည္းေကာင္း ထူေထာင္ ခဲ့ပါသည္။

 

ဝါးခယ္မၿမိဳ႕သည္      ဆန္ေရစပါး  ေပါမ်ားစြာထြက္ရွိျခင္း၊     ေဒသထြက္ ျမန္မာမႈ အစားအစာမ်ား ေပါမ်ားျခင္း၊ ရာသီ အခါမလပ္ စိုက္ပ်ဳိးသီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ျခင္း၊ ေရခ်ဳိအရပ္ျဖစ္၍ ေရခ်ဳိသယံ ဇာတျဖစ္ေသာ ငါး၊ ပုစြန္ေပါ မ်ားျခင္း၊ ေမြးျမဴေရးအတြက္  ေရခံေျမခံေကာင္းမ်ားရွိျခင္း၊ ကုန္ေရာင္းကုန္ဝယ္လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕စည္ပင္ျခင္း စသည့္ ၿမိဳ႕ရြာစည္ပင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေစေသာအခ်က္မ်ားႏွင့္ ညီၫြတ္ေနေသာေၾကာင့္ ထာဝရစည္ပင္ ေနေသာ ၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါသည္။   

ျမမၪၨဴေဝ (က်ဳံမေငး)